Gelişmekte olan ülkelerde antibiyotik kullanımı giderek artıyor. Ülkemizde antibiyotiklerin gereksiz kullanım oranı yüzde 40ları buluyor. Antibiyotik kullanımının ülke ekonomisine maliyeti yaklaşık 1 milyar lira. Yanlış antibiyotik kullanımı yaşamların yitirilmesine bile neden olabiliyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı ve Enfeksiyon Kontrol Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ayşe Yüce, 18 Kasım "Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü" nedeniyle yaptığı açıklamada önemli bilgiler paylaştı. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) gelişmekte olan 71 ülkede yaptığı bir çalışmada dünyada antibiyotik kullanımının giderek arttığının ortaya konduğunu belirten Prof. Dr. Yüce, 2000 2010 yılları arasında dünyada antibiyotik kullanımının yüzde 36 oranında artış gösterdiğini söyledi.
Antibiyotik kullanımındaki artıştan yüzde 76lık oran ile Brezilya, Rusya, Çin, Hindistan ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan ülkelerin sorumlu olduğunu anlatan Prof. Dr. Ayşe Yüce, Türkiyede de antibiyotik kullanımının yüzde 30 ila 40ı gereksiz olarak belirlenmiş olup, bunun maliyeti yaklaşık 1 milyar liradır. Türkiyede doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanımı yüzde 26lara kadar ulaşmıştır dedi. Gereksiz antibiyotik kullanımının önemli bir sağlık sorunu haline geldiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yüce, şu görüşleri dile getirdi:
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), antibiyotiklerin yaklaşık yarısının gereksiz yere kullanıldığını bildirmektedir. Antibiyotik direnci tüm dünyada hızla artmaktadır ve bu durum, mikropların bu savaşı kazandığını göstermektedir. Antibiyotiklere karşı dirençli mikroorganizmalarla oluşan enfeksiyonlarda ölüm oranı yüzde 50 kadar daha fazladır. Bu koşullarda, neredeyse antibiyotiklerin bulunmadığı eski dönemlerdeki gibi basit enfeksiyonlarda bile yaşamımızı kaybedecek duruma geleceğiz. Dünyada antibiyotik direncinin en az olduğu bölge olarak İskandinav ülkeleri öne çıkıyor. Antibiyotiğin kontrollü kullanımına bağlı olarak bu ülkelerde direncin en az düzeyde olduğunu görüyoruz. Bu sebepten, gelişmekte olan ülkelerde de uygun antibiyotik kullanımının özendirilmesi ve kontrolü büyük önem taşıyor."
Grip olunca antibiyotik kullanmak yanlış
Toplumda özellikle kış mevsiminde gelen nezle, grip, soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonlarında yaygın olarak gereksiz antibiyotik kullanıldığını belirten Prof. Dr. Ayşe Yüce, "Grip, soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonlarında hastalıkların çoğu virüslerle meydana gelir ve tedavisinde antibiyotik kullanılması gereksiz, hatta yanlıştır. Çünkü antibiyotikler virüslere değil, bakterilere etkilidir, ateşi düşürmez, ağrıyı gidermezler dedi. Toplumumuzda ateşi düşürmek için antibiyotik kullanımı gibi yanlış bir kanı olduğunu anlatan Prof. Dr. Yüce, Antibiyotikler ateş düşürücü olarak kullanılmamalıdır diyerek uygun antibiyotik kullanımının koşullarını şöyle sıraladı:
Gerçekten bir bakteriyel enfeksiyon olduğunun saptanması. En etkili antibiyotiğin seçilmesi, reçetesiz antibiyotik alınmaması ve satılmaması. Antibiyotik kullanılacaksa uygun doz ve sürede kullanılması. Özel durumlarda ve altta yatan hastalığı olan kişilerde antibiyotik kullanım ilkelerinin bilinmesi ve gebelik, emzirme, diyabet ve benzeri durumlarda bunların doktora hatırlatılması. Ateşli durumlarda doktora başvurulması. Toplumun antibiyotikler konusunda bilgilendirilmesi ve eğitilmesi. Tıp eğitiminde konunun kapsamlı olarak yer alması.