EİB'nin Export-Up projesinde üçüncü eğitim dönemi başlıyor

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) 2022 yılında başlattığı Türkiye'de gençlere ve kadınlara yönelik ihracat odaklı ilk mentörlük programı "Export-Up" projesinin üçüncü döneminde deprem bölgesindeki 11 ilde bulunan ve işletmesi zarar görmüş kadın ihracatçıları hedefledi. EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, "Deprem bölgesinde kadınların işi çok daha zor. Hem kadın, hem anne, hem de yönetici olarak ayakta kalmak ve çok daha zorlu bir süreci yönetmek zorundalar. O nedenle Export-Up projemizin üçüncü döneminde sadece deprem bölgesindeki ihracatçı kadın girişimcilere destek olma kararı aldık" dedi.

Deprem sonrası ülkemizdeki birçok kurum gibi EİB'nin de bölgeye yardım konusunda elinden gelen tüm çabayı gösterdiğini söyleyen Eskinazi, "Bu yardımların dışında daha başka ne yapabiliriz?” diye düşünürken Export-Up ekibinin başındaki EİB Genel Sekreter Yardımcısı Çiğdem Önsal’dan “11 ilde bulunan ve işletmesi zarar görmüş kadın ihracatçıların desteklenmesi önerisi”nin geldiğini anlattı. “Çiğdem Hanım, konuyu arkadaşlarıyla da değerlendirdiklerini ve olumlu geri dönüş aldıklarını belirtti” diyen Jak Eskinazi, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Proje ekibi böylece bölgeye odaklandı. Bölgede ihracat yapmak için çabalayan, ancak deprem nedeniyle üretim araçları zarar görmüş ya da üretimi durmuş, işçisini kaybetmiş, yurt dışındaki müşterileriyle iletişimi kopmuş, mal temin edemeyen, işleri sekteye uğrayan kadın girişimcilere erişmeyi planladık. Projemizin üçüncü döneminde çalışmaları bu bölge için yapmaya karar verdik.”

İlk aşamada firmalara ulaşabilmek için envanter çalışması yaptıklarını, “11 İlde 11 Kadın" projesinde Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri'nin (GAİB) yanı sıra Ege İş Kadınları Derneği (EGİKAD) ile çalıştıklarını anlatan Eskinazi, proje sürecine ilişkin şu bilgileri paylaştı: 

"Gaziantep'te bir açılış toplantısı yaparak öncelikle mentörlerimizi ve destek alacak ihracatçı kadın yöneticileri buluşturacağız. Yapacağımız toplantıda deprem sonrası yaşadıkları sorunları dinleyeceğiz. Nasıl bir yol haritası izleyebiliriz, süreci sağlıklı yürütmeleri için hangi noktada destek verebiliriz, bunun planlamasını yapacağız. Bizim desteğimiz finansal bir destek değil. Ancak şu aşamada yol haritası belirlemek, kesintiye uğrayan üretimi ve iletişimi sağlamak da çok önemli bir destek. Biz ihracatçılarımız için kolaylaştırıcı, bilgiye ulaştırıcı bir noktada bulunacağız."

Ekibin deprem bölgesinde ulaşmak istedikleri kadın girişimcilere ilişkin envanter çalışması yaparken, bölgede daha çok kooperatif yapılanmasıyla karşılaştıklarını belirten EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, "Biz bu kooperatiflerin yanı sıra sürdürülebilir bir ihracatı hedefleyen kadın girişimcilerin firmalarına da ulaşmaya çalışıyoruz” dedi. Eskinazi, “Süreçte birlikte çalıştığımız EGİKAD'ın da bölgede bir ağı var. Aynı zamanda ticaret odalarından, yine GAİB'nin bilgi ağından yararlanacağız. Mentör bulma konusunda sıkıntımız yok. Ancak mentörlerimizi desteklerimizden, eğitimlerimizden yararlanacak doğru firmalarla eşleştirmemiz çok önemli” diye konuştu.

Sürdürülebilir ihracat için bir an önce harekete geçilmesi gerektiğini belirten Jak Eskinazi, “Çünkü müşterisinden siparişini almış firmanın belirli bir tarihe kadar üretimini yapması, sözleşme koşullarına uyma zorunluluğu var. Biz bu konuda kolaylaştırıcı olmak istiyoruz” dedi. “Arkadaşlarımız mentörlerle deprem bölgesindeki girişimci kadınları buluşturduklarında hepimizin yüreğini ısıtan öykülerle karşılaşacaklarını söylüyorlar, ki ben de buna katılıyorum” diyen Eskinazi, şu görüşleri paylaştı: 

“Depremin yaraları henüz çok taze. Ancak projeye yüreğini koyan kadınlar, mentör arkadaşlarımız deprem bölgesinde işini, aşını büyütmek ve paylaşmak için çabalayan kadınları öncelikle dinleyecek. Yaptıkları ön görüşmelerde şu an sadece bunun bile çok önemli bir ihtiyaç olduğunu hepimiz gördük. Dinleyip anlayacağız, empati yaparak onlara her an ulaşabilecekleri mentörleriyle bir yol haritası çizmeye çalışacağız. Bu zorlukların üstesinden birlikte geleceğiz.”

EİB kadınlar için projeleriyle dikkat çekiyor

Ege İhracatçı Birlikleri, cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda yaptığı öncü projelerle dikkat çeken, kadın işgücü temsilinin en yüksek olduğu kurumlardan biri. 2022 yılında kurumun kadın çalışan oranı yüzde 49. EİB'de genel sekreter, genel sekreter yardımcıları ve müdür pozisyonunda görev yapan yönetim kadrosu içindeki kadın oranı yüzde 37,5 olmuş. 12 birliğin yönetim kurullarında temsil oranı ise ise 18 kadın ile yüzde 10 düzeyinde gerçekleşmiş. 

Türkiye'deki İhracatçı Birlikleri içinde ilk kadın Başkan Ege İhracatçı Birlikleri'nde 2004-2006 yılları arasında Ege Zeytin Zeytinyağı İhracatçıları Birliği'nde yapmış. Bugün TEMA Vakfı’nda Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı yürüten Deniz Ataç'ın dışında birlik içinde Demir Demirdışı Metaller, Tütün ve Hazırgiyim olmak üzere üç birlikte kadın başkan yardımcıları görev yapıyor. Birlik bünyesinde 2020 yılında kurulan Genç İhracatçılar Konseyi üyelerinin yarıya yakını kadın ihracatçılardan oluşuyor. TİM Konseyi'nde ise her üç ihracatçıdan birini Egeli kadın ihracatçılar oluşturuyor.

EİB Export-Up Mentörlük Programı

EİB'nin Türkiye'de gençlere ve kadınlara yönelik ihracat odaklı ilk mentörlük programı olan "Export-Up" Programı kapsamında, deneyimlerini aktaracak başarılı bir iş insanı (mentör) ile kadın ya da genç iş insanları bir araya geliyor. Kişisel ve iş hedeflerini gerçekleştirme yolunda destek alıyor. Altı ay süren program kapsamında birliğin temel amacı olan "sürdürülebilir ihracat artışı" hedefleniyor. EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, birliğin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ciddi çalışmaları olduğunu belirtirken, "EİB Export-Up Mentörlük Programımız ile sürdürülebilir ihracat için kadın ve genç girişimcilerimizin yanında olmaya devam ediyoruz" diyor. 

Geçtiğimiz yıl başlatılan ve eğitimleri altı ay süren “Export-Up Mentörlük Programı”nda ihracat yapmak isteyen kadın ve genç girişimcilere EİB'nin yönetim kurulu üyeleri, birliğin üyesi deneyimli ihracatçılar ve hatta EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi danışmanlık yapmış. Projeye Ege Bölgesi'nde bulunan, ihracat yapmak isteyen ya da mevcut ihracatını geliştirmeyi hedefleyen kadın veya 21-40 yaş aralığındaki genç girişimciler başvurmuş. Tamamen gönüllülük esasına dayalı projede daha önce mentörlük eğitimi almış deneyimli ihracatçılar, girişimcilerle eşleşerek altı ay boyunca mentörlük olanaklarını sunmuş. 

İlk aşamada 18 mentör ve faydalanıcının eşleştiği programda gıda, iş makinaları, otomasyon, deri, demir-demirdışı metaller, tekstil, plastik ve mobilya sektörlerinden girişimcilere eğitim verilmiş. Eğitimden yararlanan firmalardan biri programa katıldıktan sonra 200 bin Euro’luk bir satış anlaşması yaptığını belirtmiş. Yine yeni kurulan bir şirket bu programla ihracat yaşamına başladığını dile getirmiş.

EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, "Girişimciler çoğu kez ihracata nereden ve nasıl başlayacakları konusunda sorunlar yaşayabiliyor. İhracat bambaşka bir kültür, süreç ve deneyim istiyor, eğitim istiyor. Bu süreçte deneyim paylaşımı çok önemli. Ülkelerin üretim konusundaki standartları farklı, fiyat tutundurma, fiyat oluşturma, iç ve dış piyasa koşullarına göre üretim yapma girişimcilerin öncelikle çalıştığı konular" diyor.

Export-Up Programı’ndan yararlanacak girişimcilere EİB'nin "Sürdürülebilirlik ve Yeşil Büyüme" ilkeleri kapsamında hedef pazar belirleme, global pazarlama stratejisi, e-ihracat, devlet yardımları süreçleri konularında eğitimler veriliyor. Eğitimler tamamen ücretsiz olarak gerçekleştiriliyor. Mentör eşleşmelerinin doğrudan firma sahipleri ve karar vericilerle yapıldığı Export-Up Programı’nın ikincisinde kuru meyve, yazılım, tekstil, bitkisel süt-bilkisel protein ve zeytinyağı firması sekiz faydalanıcı ve mentör eşleşmiş. EİB'nin Export-Up proje ekibinde birliğin farklı birimlerindeki altı personel görev alıyor. 

Programla ilgili ayrıntılı bilgiye www.export-up.org alan adlı web sitesinden ulaşılabiliyor.