Kemeraltı Çarşısı çeşmeleri 2023-03-16 22:00:00
Kemeraltı Çarşısı’nda gece yarısı parçalanan şadırvan için ilgililerin, yerine yenisini yapacağız dediklerini anımsıyorum. Geçen Haziran ayında yıkılan şadırvan yapılmadığı gibi, yıkıcıların kimler olduğunu öğrenemedik. Kamu malına zarar verenler için mahkeme süreci başlatıldı mı, ceza aldılar mı bilmiyoruz…
Arastanın ve halkın su ihtiyacını karşılamak için inşa edilen şadırvanın çok eski olmadığını bahane edip, yıkımı onaylayanlar oldu. Pandemi günlerinde 926 Sokak’ta, dükkanların önünü kapatıyor gerekçesiyle kök salmış palmiyeleri ve dallarında meyveleri olan hurma ağaçlarının yok edilmesi hafızalardan silinmeden, şadırvanın bulunduğu alanın parke taşı ile döşenip, yayalara açılması konuyu takip edenleri bir kez daha üzdü.…
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Tunç Soyer’le gerçekleştirdiğimiz Basmane gezisinin arkasından Polis Şehitliği’nde bulunan cumhuriyet dönemi çeşmelerinin eski Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Başkanı Mimar Mihriban Yanık tarafından ayağa kaldırılıp bakımının yapılması, Selvili Mescit duvarında bulunan C.H.F Mirali Ocağı tarafından inşa edilen yıllardır bakımsız olan tarihi çeşmenin yeniden akar hale getirilmesi diğer bakımsız çeşmeler adına umut vericiydi…
Aynı günlerde Restoratör Mimar, Sanat Tarihçisi Prof. Dr. Eser Gültekin’in “İzmir Kemeraltı Çarşısı Çeşmeleri” konferansını izlemek için Bornova’ya gittim. Kültürel mirasın korunmasına gönül vermiş dostlarımı Uğur Mumcu Kültür Merkezi’nde görmekten, onlarla sohbet etmekten mutlu oldum. Üçüncüsü düzenlenen Bornova Sohbetleri’nde böylesine bir etkinliğe Bornova Belediyesi’nin sahip çıkması anlamlıydı.
Prof. Dr. Eser Gültekin, saat kulesi çeşmelerinden başlayarak bölgede bulunan su yapılarını tek tek ele aldı. Kadim İzmir mahallelerinde cami, medrese, sebil ve konut duvarına inşa edilmiş çeşmelerin mimari biçimlerine süsleme sanatına ve öykülerine değinip, rölevesini yaptığı çeşmelerin kitabeleri hakkında açıklamalarda bulundu.
Anlattıkları arasında benim de yakından takip ettiğim, Büyük Demir Han’ın avlusunda korumasız bir şekilde restore edilmeyi bekleyen, yazın otların bürümesiyle tamamen kaybolup, kışın otların kurumasıyla ortaya çıkan şadırvan, Kestelli yokuşu başlangıcında Küçük Laz Hanı’nın duvarında önüne bavul, çanta konulduğu için gündüz fark edilemeyen Berberzade Çeşmesi, Çakaloğlu Hanı cephesindeki paslı metallerden zarar gören Gaffarzade Çeşmesi, Salepçioğlu Camisi medresesi çeşmeleri, günümüzde Kebapçı, konfeksiyon dükkanı olarak kullanılan sebiller vardı.
Mirkelam Han’da farkına varılamayan duvar çeşmesi hakkında katkı araştırmacı yazar Kaptan Mustafa Uzel’den geldi. Çeşmenin aynasındaki yeniçeri armasına dikkatleri çekti. Aliağa Camisi yakınındaki evin duvarında, Hamalbaşı Hüseyin Ağa’nın kızı merhume Havva Hanım’ın ruhu için inşa edilen çeşmenin aynasında yazılan duygusal sözlerden etkilenip hüzünlendik.
Hayırsever İzmirliler tarafından yaptırılan döneminin özelliklerini taşıyan, bakımsız, çeşme, şadırvan ve sebillerin fiziki durumunu iyileştirecek projelerin bir an önce hayata geçirilmesi temennisiyle konferans sona erdi. Böylesine önemli bir etkinlikte dinleyiciler arasında kültürel mirası korumakla görevli olan kurumlardan, kimseler var mı diye baktım, ancak göremedim. Prof. Dr. Eser Gültekin Hoca’nın “Eski İzmir Çeşmeleri” kitabının deprem yararına satışa çıkması anlamlıydı.
Hocamıza ve değerli eşine uzun ömürler ve sağlıklar diliyorum.
2023-06-14 22:48:22
Mimar Necmeddin Emre'nin Kokluca'da annesi için mezar tasarımı
Cumhuriyet döneminde gömüye açılan Kokluca Mezarlığı’nı ziyaret ederseniz günümüzün modern mezarları arasında, sayısı çok fazla olmasa da Osmanlı dönemine ait mezar ve mezar ta... Devamı
2022-12-13 15:00:00
Gazozhanesi olan sinema
Sinema afişlerinin asılı olduğu araçlarla sokak aralarında megafonla yapılan anonsları anımsayanlar olacaktır. Sevilen artistlerin rol aldığı filmleri semt sinemalarında çiğdem çitle... Devamı
2022-06-15 22:00:00
Sinagog avlusunda at nalları
Çatısı göçmüş, pencere kemerleri tuğla örülü, taş duvarlı Orehim Forasteros Sinagogu, enkaz haliyle bile görenlerin ilgisini çekiyor. "Forasteros" İspanyolca'da “yabancı” anlamı... Devamı
2021-10-04 09:15:00
Şifacı annenin oğlu Albert Karmona
Sefaradlara özgü tedavi eylemi yüzyıllar içerisinde bir sanat dalı olarak gelişmiştir. Bu sanat dalına "arte de curar" (iyileştirme sanatı) adı verilmektedir. Formüller ve dualar tedavi ... Devamı
2021-07-20 20:30:00
Başkan Tunç Soyer’le üçüncü Basmane buluşması
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le üçüncü Basmane gezisine Kervan Köprüsü’nden başladık. Geziye, Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Turgay, Başkan Danışmanı A... Devamı
2021-06-27 16:55:23
Yeni bulgular eşliğinde Politi Şarap Fabrikası'nın tarihçesi
Havra Sokağı’nda bulunan günümüzde metruk olan tarihi şaraphane binası hakkında ulaşılan yeni bulgu ve belgeleri tarihçi Dr. Siren Bora’ya sordum.
- Önce Politi Şaraphanesi, sonra... Devamı
2021-06-06 17:33:19
Eski İzmir çeşmelerinin mini envanteri
Sanat Tarihi Uzmanı Ayşegül Güngören’le birlikte kentin yukarı mahallerinde kaderine terk edilmiş İzmir çeşmelerini ziyaret ettik. Sayın Güngören, mesleki tecrübesiyle eski İzmir çe... Devamı
2021-04-18 18:51:25
Afiş tasarımında 30 yıl
İzmir sinemalarına 30 yıl boyunca afiş tasarlayan Muzaffer Çıkıkçı ile konuştum.
- Afiş yapma öykünüzle başlayalım.
... Devamı
2021-02-14 22:00:00
Politi Şaraphanesi'nden Akın Pasajı'na
Havra Sokağı, Kaşer (Helal) gıda üretiminin yapıldığı ve satıldığı hareketli bir alışveriş merkeziydi. İzmir Yahudileri inançları gereği et, balık, tavuk, yoğurt, peynir, yumurt... Devamı
