Karşıyaka Belediyesi ve Türkiye Alzheimer Derneği İzmir Şubesi işbirliğiyle Bahriye Üçok Mahallesi'nde açılan “Gündüz Yaşam Merkezi" alzheimer hastalarının kısa süreliğine de olsa emanet edilebileceği güvenli bir adres, hasta yakınları için de bir vaha oldu.

Türkiye Alzheimer Derneği İzmir Şube Başkanı Belgin Karavaş, geçtiğimiz yıl 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü'nde kapılarını açan merkezin Karşıyaka Belediyesi ile 2015 yılından bu yana sürdürdükleri ortak çalışmalarının bir sonucu olduğunu söyledi. Bu tür kurumların toplumda alzheimer hastalığına ilişkin farkındalığı artırdığına dikkat çeken Karavaş, "Gündüz yaşam merkezi bir bakım evi değil ama bakım evi kadar önemli işlevi var. Hedefimiz daha fazla ilçede yaşam merkezlerinin sayısını artırmak" dedi. 

Hasta yakınları için bir vaha

Tümüyle alzheimerlı hastalar düşünülerek tasarlanan beş katlı yaşam merkezi sadece Karşıyaka sınırlarında yaşayan hastalar için hizmet veriyor. Hastaların haftada iki kez geldiği, günde iki hasta grubunun yararlandığı merkezde iki hemşire, bir psikolog, bir sosyal hizmet uzmanının bulunduğu sekiz kişilik genç bir ekip görev yapıyor. 36 hasta ve onlara bakan yakınlarının yararlandığı ücretsiz hizmet verilen mekandan hastalar, 10.00-13.00 ve 14.00-17.00 saatleri arasında olmak üzere iki grup halinde yararlanıyor. 

Hastalar, hastalığına ve ortama gösterdiği uyuma göre de farklı gruplarda zaman geçiriyor.  Merkezdeki üç ayrı salonda alzheimer hastaları için kaba ve ince motor becerilerini geliştirecek, becerilerini kaybetmeyecekleri çalışmalar yapılıyor. Dikkat toparlama ve dikkati sürdürmek amacıyla etkinlikler gerçekleştirilirken, hastalar film izliyor, arkadaşlarıyla sohbet edebiliyor.

Ancak burası çoğu kişinin sandığı gibi hastaların ilaçlarının takip edildiği, banyo yapabildikleri, yatıp uyudukları, yemek yiyebildikleri bir kurum ya da bir bakım evi değil. Bütüncül sağlık hizmetlerinin verilmediği merkezde, gerektiğinde tansiyon ve şeker ölçümü yapılıyor, hasta gözlemleniyor. Hastaların günde üç saat için de olsa güvenle bırakabildiği kurum, hasta yakınlarınca nefes almak için bir vaha olarak tanımlanıyor.

Alzheimerli sayısı saptanıyor

Uzun süredir alzheimerli hastalarla ilgili rutin çalışmalar yaptıklarını belirten Karşıyaka Belediyesi Sağlık İşleri Müdürü Dr. Hatice Ergüven, Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay'ın bir hekim olmasının merkezin çalışmalarına güç verdiğini söyledi. Evde Sağlık Destek Merkezi görevlilerinin ev ziyaretleri sırasında belirledikleri alzheimerli hastaları kayıt altına alırken, ilçedeki alzheimerlı hasta sayısının da belirlendiğini anlatan Dr. Ergüven,  “Tahminimize göre merkezi duyup gelen hasta sayımız, ilçedeki alzheimerlı hasta sayısının çok altında. Bize daha çok merkezdeki hastalar gelebiliyor. Hastaları saptarken muhtarlarla da çalışıyoruz” diye konuştu.

Gündüz Yaşam Merkezi’nde görevli Sosyal Hizmet Uzmanı Hazal Bayram, başvuru yapan hastalar için önce mini mental bir test yapıldığını ve testten aldığı puana göre grupların oluştuğunu söyledi. Daha çok kendi işini yapabilen, başlangıç ve orta düzeyde 60 yaş üstü bireylerin yaşam evinde bulunduğunu belirten Bayram, hastalar kurumdayken onlara bakanların kendilerine zaman ayırabildiğini, asıl amacın onları rahatlatmak, acil işlerini yapabilecek zaman yaratmak olduğunu vurguladı.

Alzheimer hastasına tek başına bakım veren hasta yakınlarının bazen aylarca dışarıya çıkamadığına dikkat çeken Klinik Psikolog Gizem Emir, merkezde onlara nefes alacakları bir alan oluşturduklarını söyledi. Emir, “Onlar da rahatlamak ve özellikle hastalarına ilişkin iyi bir şeyler duymak istiyorlar bizden. Hastaya ilişkin gözlemlerimizi, gelişmeleri paylaşıyoruz. Bu hastalık giderek artıyor, ancak bizimki gibi merkezlerle toplumda farkındalık da artıyor” görüşünü dile getirdi.

Perşembe toplantıları düzenleniyor

Türkiye Alzheimer Derneği İzmir Şubesi ve Karşıyaka Belediyesi işbirliğiyle 2015 yılından bu yana her ayın ikinci Persembe günü halka açık ortak toplantılar düzenleniyor. Bu geleneği merkezde de sürdürdüklerini belirten Dernek Başkanı Belgin Karavaş, “Perşembe toplantılarımıza hasta yakınlarımız katılarak deneyimlerini paylaşıyor. Hasta yakınlarıyla hastalarının durum değişiklikleri hakkında da konuşuyoruz. Hepsinden çok olumlu geri dönüşler alıyor. Ayda birkez de uzmanlarımız bizi bilgilendiriyor” dedi.

Karavaş, “Kahramanmaraş merkezli depremlerin yıkıcı etkisiyle sarsıldığımız şu günlerde İzmir Ekonomi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Görsev Yener,  "Afet durumunda alzheimer" konusunu anlattı. Prof. Dr. Yener,  gündüz yaşam evinde deprem odaklı bilgiler paylaşırken. Psikolog Mevlüt Ülgen de "Afetlerde psikososyal destek" hakkında bilgiler verdi.

Yine düzenlenen toplantılardan birine Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı'ndan Doç. Dr. Hüseyin Can konuk oldu. “Alzheimer hastalığında beslenme sorunları ve çözüm önerileri" başlıklı bir sunum yaptı. Doç. Dr. Can, toplumda yaşlıların yüzde 5 - 10'unda, kurumlardaki yaşlılarda yüzde 30 - 85, hastanede yatan yaşlılarda yüzde 30 - 65 oranında yetersiz beslenmenin görüldüğünü anlattı. Bu bilgiler hasta yakınları için çok önemli” diye konuştu.

Gündüz Yaşam Evi'nin güncel programı Instagram’da "karsiyakabelediyesiyasammerkezi" hesabından izlenebiliyor.