Ege Bölgesii Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, son dönemde özellikle enerji maliyetlerindeki artışların üretimde enflasyona neden olacağını söyledi. Yorgancılar, en büyük üretim girdilerindeki zamların sanayicileri bütçe dengesini bozan, rekabet etme şansını, sağlıklı fiyatlandırmayı ve öngörülebilirliği zorlaştıran çok zor bir sürece sürüklediğini dile getirdi.
Maliyet artışlarından kaynaklı, vadeli ticaretin yerini nakde bıraktığını belirten Ender Yorgancılar, “Birçok firma sermaye yetersizliği yaşamaya başladı. Yüksek orandaki faizler ile kredileri almak, hem çok maliyetli hem de temini imkansız bir hal aldı" dedi. Pandemi döneminde dünya pazarlarında yakalanan rekabetçi olma ve yeniden yapılanan tedarik zincirlerinden pay alabilmek fırsatı kaybetmemek gerektiğini vurgulayan Yorgancılar, "Maliyetleri olağanüstü artan başta küçük ölçekli işletmeler olmak üzere çoğunluk küçülme ve istihdam azaltma riski ile karşı karşıyadır. Benzer sebeplerle, talebin azalması zincirleme bir şekilde üreticiye de olumsuz yansıyacaktır” dedi.
EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, sürdürülebilir üretim için sanayicilerin 18 maddelik önerilerini şöyle sıraladı:
- Kira bedelinin de üstüne çıkan elektrik faturaları karşısında, söz konusu zamların geri alınması,
- Ülkemizin sosyo-ekonomik yapısı dikkate alınarak, doğalgaz, elektrik ve akaryakıt tüketimleri üzerinden alınan yüzde 18’lik KDV’nin yüzde 1’e indirilmesi,
- Yurtdışı örneklerinde görüldüğü gibi enerji faturaları için devlet desteği sağlanması,
- Yapılacak zamların, enflasyon oranını geçmeyecek şekilde düzenlenmesinin yasa ile teminat altına alınması,
- Üç ay-bir yıl sonrasına satış yapan ve bugünden fiyat vermek zorunda kalan üreticiler, bir ay sonraki faturayı öngöremediği için zarar etme ve sürdürülebilirlikten uzaklaşma riski ile karşı karşıyadır. Bu sebeplerle, fiyatların aşağıya çekilerek altı ay boyunca sabit fiyat uygulamasına gidilmesi,
- Sanayi tesislerinin kendi enerjisinin bir kısmını veya tamamını üretebileceği yenilenebilir enerji (güneş, rüzgar, jeotermal) üretimi yapmasının, verimlilik projelerinin ve ilgili yatırımların desteklenmesinin sağlanması (hibe, teşvik, vergi indirimi/muafiyeti)
- Enerji üzerinden alınan tüm vergi ve benzeri eklerin, (enerji fonu, elektrik tüketim vergisi, dağıtım bedeli, sayaç okuma bedeli, kayıp-kaçak bedeli, kullanım bedeli gibi) faturaya yansıyan ek maliyetlerin, kriz atlatılıncaya kadar kaldırılması,
- Sanayicilerimizin kendi imkanları ile yapacakları enerji tasarruf tedbir projeleri için Merkez Bankası politika faizi üzerinden kredi temini,
- Orta ve uzun vadede enerji arz güvenliğinin sağlanması adına milli enerji politika ve stratejisi oluşturulması, enerji yatırımlarının desteklenmesi, özelleştirmenin önüne geçilmesi, mevcut ve verimsiz iletim ağlarının yenilenmesi
- Her fabrikanın yıllık tüketim miktarına göre birim fiyatların belirlenmesi: Küçük esnaf, KOBİ ve büyük işletmeler, ihracat katkısı yüksek sektörler ve stratejik sektörlere farklı tarifeler uygulanıp, ülkenin üretim gücünün korunması,
- Ekonomik kaynakların daha uzun süreli ve verimli nükleer santral veya alternatif yenilenebilir güneş enerjisi santrali , rüzgar enerjisi santrali gibi projelerde değerlendirilmesi,
- Organize sanayi bölgelerine tüketim noktası haricinde başka bir noktaya güneş enerjisi santrali – rüzgar enerjisi santrali üretim tesisi kurulması hakkının getirilmesi, aynı dağıtım bölgesi içerisinde tesis kurma kısıtı ile ilgili dağıtım bölge kısıtının genişletilmesi, ayrıca belirli limitlerde bölge dışında ülke çapına genişletilmesi,
- Güneş enerjisi santrali ve rüzgar enerjisi santrali yatırımlarında ithalat ve vergi konularında teşvik/muafiyet sağlanması, gümrük vergisi ve anti-damping gibi ek maliyet uygulamalarının kaldırılması/düşürülmesi, uzun vade, düşük maliyetli finansman ve arazi tahsisinin sağlanması,
- Ülke genelindeki organize sanayi bölgelerinin belli bir yüzde de olsa kendi elektriğini üretmesi ve olası ithalat kaynaklı kesintilere karşı önlem alabilmek için, organize sanayi bölgeleri içine enerji santrali tesisi kurulumunun teşvik edilmesi, kurulması durumunda, hem kurulum maliyetlerinde hem de santralin enerji girdi maliyetlerinde destek politikaları uygulanması,
- Özellikle katma değer yaratan ama enerji tüketimi yüksek olan sanayi işletmelerinin tüketim fiyatlarının belirlenmesinde, elektrik ve doğalgaz fiyat ayarlamalarının, enflasyona doğrudan etkisinin en az yarısı kadar dolaylı yansımalarından etkilendiği dikkate alınarak fiyat ayarlama mekanizmalarının düzenlenmesinde bu hususun dikkate alınması,
- Organize sanayi bölgelerine doğalgaz dağıtım lisansı vermek suretiyle Organize sanayi bölgelerinin katılımcılarının doğalgaz ihtiyacını karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın serbest tüketici sayılmalarının sağlanmasına ilişkin bir düzenleme yapılması,
- Organize sanayi bölgelerinedeki sanayi işletmeleri bakımından uygulanan mevcut “farklı doğal gaz fiyatı” uygulamasına dair tarife cetvelinin bir daha gözden geçirilerek geri alınması suretiyle organize sanayi bölgesi sanayi işletmeleri ile organize sanayi bölgesi dışı sanayi işletmeleri arasındaki eşitsizliğin kaldırılması, çift fatura uygulamasından çıkılıp, standart tarifeye dönülmesi,
- Yıllık 300 bin sm³ olarak tespit edilmiş eşiğin daha yüksek seviyeye çıkarılması veya bu eşiği aşan tüketim miktarına uygulanan tarifenin esnetilmesi.