Kent dönüyor, gözlerimin önünde 2022-02-10 14:18:05
Otobüsteyim, işte şoför. İşte iki adam; üç kadın; alışveriş torbasının içinde domates, patates ve havuç var. Dirseğim pencere kıyısında; ben, burada ve şimdi. Geçiyoruz durakları, vitrinleri, caddeleri. Otobüste kenti geçiyoruz. Vitrinlerden, sokaklardan, insanlardan kente, İzmir kayıyor pencereden sürekli değişerek. Durmadan gelip geçiyor birileri. Otobüsün penceresinden geçiyorlar aralıksız. Otomobiller, yük arabaları, yolcu arabaları; sonra yine yolcu arabaları, yük arabaları, otomobiller, pencereden geçiyorlar. Arkada dükkânları ve evleri görüyorum. Önde sandviç ve çörek tablalarının yerleştiği cam raflar, simitçiler. Sokaklarda apar topar koşuşturan kişiler.
Duraklardan geçerken boş, bekleyen yüzler bakıyor bize. Araçların kükremesi, birbirinden ayırt edilmemiş yüzlerin o yana, bu yana geçişi, beni hayallere sürüklüyor. Bu dünyayı gözden geçiriyorum. Bilmediğim insan gruplarına bakıyorum. Parıltılı yeşil, pembe, inci grisi kadınlar arasında erkek gövdeleri. Kent dönüyor, gözlerimin önünde. Sandığımdan da çok dönüyor başım. Cadde sayısız tekerleklerin asfaltı çiğnemesiyle parıldıyor. Dışarıya, size bakıyorum kadınlar, erkekler.
Ben içinizden biriyim. Ben burada ve şimdi sizlerle birlikteyim. Belli bir zamanda, bu belli otobüste bir araya geldik. Derin, ortak yaşam tutkumuzla bu buluşmaya katıldık. Uygun bir şekilde bu birlikteliği "sevgi" diye adlandıralım mı? "Yaşam sevgisi" diyelim mi bu birlikteliğe? Burası bizlerin dünyası.
Otobüs duruyor. Kapı açılıyor. Kim geliyor? Yaşlı bir bey, onun yanında torunu. Onların yanında çocuklaşıyorum. Şu görkemli kadın, amma da şatafatlı giyinmiş. Nasıl da kendinden emin! Yaşıtım kadınlar da var. Onlar benim dengim. Gözlerimde, merakın binlerce gözü açık. İşte göz göze geldiğim bir genç kız. Kapı açılıyor. Kapı kapanıyor. "Ah, gelin" diyorum yanımdaki boş koltuğu göstererek. "Gelin" diyorum ve geliyor bana doğru ölgün gülümseyişler fırlatarak. Geçip duruyor birileri, sandviç tabakları önümden geçip duruyor. İnsanlar bir aşağı yukarı inip çıkıyor, otobüsün kapısı her durakta açılıp kapanıyor. Akışın düzensizliği içinde yaşamın ritmini duyuyorum. Yaşam otobüsten içeri, dışarı, dört bir yandan dönerek anaforlar yapan vals temposu gibi.
Otobüsteyim, her zaman ki gibi insanların bütün ayrıntılarını ağır ağır gözden geçiriyorum. Benim için her bir ayrıntı bir kelime, bir harf, bir öğe. Karşımda oturan genç kızın üstündeki elbiseyi öğelerine ayırıyorum: Alelade bir kumaş olarak değil de elbise olarak gördüğüm için, kumaşı bir tarafa, dikişe verilen emeği bir tarafa ayırıyorum. Elbisenin yakasından başlıyorum. Yakasının üzerinde özenle işlenmiş motif geliyor gözümün önüne, onu da ayırıyorum. İpek iplikler bir yana, sarf edilen emek de öbür yana ve birden, ilkel bir ekonomi politik kitabı okurcasına, fabrikalar, çeşit çeşit faaliyetler gözümüm önüne seriliveriyor. Kumaşın dokunduğu fabrika: Motiflerle nakışlanmış ipeklerin büküldüğü fabrika ve fabrikaların içinde atölyeler - makineler, işçiler, terzi kızlar… Gözlerimi içeri çevirip yazıhanelere dalıyorum. Müdürleri görüyorum, muhasebe defterlerini nasıl tuttuklarına bakıyorum: her vardiya için belirlenmiş mesai süresinde binlerce elin binlerce kez yinelediği hareketleri görüyorum. Bu kadarla kalmıyorum; hepsinin ötesinde gününü fabrikalarda, yazıhanelerde geçiren insanların ev hallerini görüyorum…
Bütün dünya gözümün önüne geliyor. Yeşil elbise üstündeki işlenmiş nakış, koca toplumsal hayatı seriyor gözümün önüne. Başım dönüyor, uzak diyarlara gidiyorum. Endüstri, işçi ve işçi evleri, varoluşlar, gerçeklikler her şey, her şey oluyor. Tüm bir hayat bu otobüste özetleniyor.
2024-04-10 09:15:00
“Hatırlamanın ve unutmanın” ekseni etrafında Hamza Rüstem Fotoğraf Evi
20. Yüzyıl'ın ikinci yarısında tarihçileri, tarih eğitimcilerini ve tarih felsefecilerini her zaman düşündüren sorulardan birkaçını şöyle özetleyebiliriz: Tarih nedir? Tarih ne işe ... Devamı
2024-03-10 20:00:00
Kız beşikte çeyiz sandıkta
Bugünkü yaşımda kesinlikle anladığım bir şey var. Yaşamımda tecrübelerimin ağırlığı gibi, karşılaştığım insanların, yaşamıma giren kişilerin de ağırlığı var. Hafif şey... Devamı
2024-02-08 13:00:20
Hayat dediğimiz...
Bir sabah yürüyüşünde karşıdan yaklaşan bir çocuk arabası gördüm. Arabanın içinde bir bebek, üzerinde değişik desenler, nakışlar, figürlerle açık mavi renkte bir örtü, beşik ... Devamı
2024-01-10 20:00:00
Yaşam-ölüm döngüsünde hayatın sıradanlığı
Bazen hayretle en önemsiz ayrıntıları hatırladığımı, bazen çok iyi tanıdığım birinin adını unutuverdiğimi fark ediyorum. Gün geliyor yıllar yılı yaşadıklarımı hatırlayamadı... Devamı
2023-12-10 10:00:00
İzmir’in Kemeraltı Çarşısı kimleri büyülemez!
Kemeraltı Çarşısı’nın insan eliyle doldurulmuş bir iç limanı olduğunu biliyor muydunuz? Bu çarşı tarih boyunca bir çarşı olma özelliğini hep korudu. Bu yüzden İzmir denilince ak... Devamı
2023-11-09 20:00:00
Onca emekle üretilmiş Gül Bahçemi kim geri verecek bana?
Bir kentte bulunduğunuzu nasıl anlarsınız? Örneğin Paris Eyfel Kulesi, New York Özgürlük Anıtı, Mısır Piramitleri, Ankara Anıtkabir ile simgeleşmiş kentlerdir. İstanbul'un iki kıtay... Devamı
2023-10-09 15:22:40
Alt tarafı küçük bir yaşam benimkisi
Sonbahar geldi. Saplar güneşe doğru sararıp katılaşıyor, ağaçtan sessizce dökülen yapraklar toprağın üzerinde hışırdıyor. Her bitki sonbaharın buğusuyla damgalanıyor. Kulağımda... Devamı
2023-09-09 14:25:21
Sosyal medya kültürü mahremiyeti öldürdü mü?
Shakespeare’in en bilinen karakteri Hamlet, “Danimarka krallığında bir şeyler oluyor” sözleriyle yaşadığı saray ortamından kuşkulanmaya başlar. Bu çağın insanları olarak sizler ... Devamı
2023-08-10 09:00:00
Maziyi mazi yapan hatırlama gücü değil midir?
Çocukluğumda günlük hayat radyoyla yaşanır, saatler radyoya göre ayarlanır, ülkede ve dünyada olup bitenler radyodan öğrenilirdi. Kocaman bir bavul büyüklüğündeki radyodan mobilyalı... Devamı
2023-07-10 10:30:00
Anılarla yaşananlar
Geçmiş hızla akıp gidiyor. Geçmişte yaşanan an gözle göründüğü andan itibaren bir daha asla geri dönmüyor. Geçmiş belleğimin kıvrımları arasında gizli. Şimdiki “ben” ile o ... Devamı
