Koronavirüs (Covid-19) pandemisi sürecinde alınan “tam kapanma” kararı kapsamında sokağa çıkma kısıtlaması sona ererken İçişleri Bakanlığı’nca “ kademeli normalleşme önlemleri” konulu genelge yayınlandı. 81 il valiliğine gönderilen genelgede yeni önlem ve düzenlemelere yer verildi.

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu'nun tavsiyeleri doğrultusunda ve salgının seyrinde yaşanan gelişmeler göz önüne bulundurularak 17 Mayıs 2021 Pazartesi günü saat 05.00’ten 01 Haziran 2021 Salı günü saat 05.00’e kadar yaşama geçirileceği belirtilen önlemler şöyle sıralandı:

1. Kademeli normalleşme döneminde sokağa çıkma kısıtlaması hafta içi Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe ve Cuma günlerinde 21.00­-05.00 saatleri arasında, hafta sonları ise Cuma günleri saat 21.00’den başlayıp Cumartesi ve Pazar günlerinin tamamını kapsayacak ve Pazartesi günleri saat 05.00’de tamamlanacak şekilde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak.

1.1- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak süre ve günlerde üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması, sağlık, tarım ve orman faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamak amacıyla bazı yerler ve kişiler kısıtlamadan muaf tutulacak.

1.2- Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak Cumartesi-Pazar günlerinde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılar 10.00-17.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek. Vatandaşların zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılara gidip gelebilecek.

1.3- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri (sadece ekmek ve unlu mamul satışı için) açık olacak. Vatandaşların ekmek ve unlu mamul ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine yürüme mesafesinde olan fırına gidip gelebilecek.

Fırın ve unlu mamul ruhsatlı iş yerlerine ait ekmek dağıtım araçlarıyla sadece market ve bakkallara ekmek servisi yapılabilecek, sokak aralarında kesinlikle satış yapılmayacak.

1.4- Yabancılara yönelik sokağa çıkma kısıtlamasına dair muafiyet sadece turistik faaliyetler kapsamında geçici/kısa bir süre için ülkemizde bulunan yabancıları kapsayacak. İkamet izinli, geçici koruma veya uluslararası koruma başvuru ve statü sahipleri dahil olmak üzere turistik faaliyetler kapsamı dışında ülkemizde bulunan yabancılar sokağa çıkma kısıtlamalarına uyacak.

1.5- Tam kapanma sürecinde kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumdaki ileri yaş gruplarındaki veya ağır hastalığı olan vatandaşlarımızın 112, 155 ve 156 numaraları üzerinden bildirdikleri temel ihtiyaçları vefa sosyal destek gruplarınca karşılanacak.

1.6- Aşı hakkını kullanarak iki doz aşı olmuş olan 65 yaş ve üzeri vatandaşlar ile 18 yaş altı gençler ve çocuklar için herkes için uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasının dışında ayrıca bir sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayacak.

Aşı hakkı bulunmasına rağmen aşı olmayan 65 yaş ve üzeri vatandaşlar hafta içi günlerde sadece 10.00-14.00 saatleri arasında sokağa çıkabilecek, hafta sonları tam gün sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olacak.

Sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olup olmadığına bakılmaksızın 65 yaş ve üzeri vatandaşlarımız ile 18 yaş altı gençler ve çocuklarımız kademeli normalleşme döneminde metro, metrobüs, otobüs, minibüs, dolmuş ve benzeri şehir içi toplu ulaşım araçlarını kullanamayacak.

2. Kademeli normalleşme döneminde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde (hafta içi ve hafta sonunda) şehirler arası seyahat kısıtlaması uygulanacak.

2.1- Şehirler arası seyahat kısıtlamasının istisnaları;

• Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde vatandaşların uçak, tren, otobüs gibi toplu taşıma araçlarıyla yapacakları şehirlerarası seyahatler için ayrıca seyahat izni alması istenmeyecek. Vatandaşların, şehirlerarası seyahat edeceğini bilet, rezervasyon kodu ve benzerlerini ibraz etmesi yeterli olacak. Bu durumdaki kişilerin şehirler arası toplu taşıma vasıtaları ile ikametleri arasındaki hareketlilikleri, kalkış-varış saatleriyle uyumlu olmak kalmak kaydıyla sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacak.
• Zorunlu bir kamusal görevin ifası kapsamında ilgili bakanlık ya da kamu kurum veya kuruluşu tarafından görevlendirilmiş müfettiş, denetmen gibi kamu görevlilerinin özel veya resmi araçlarla yapacakları şehirler arası seyahatlerine, kurum kimlik kartı ve görevlendirme belgesini ibraz etmek kaydıyla izin verilecek.
• Vatandaşlar kendisi veya eşinin vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak için veya cenaze nakil işlemine refakat etmek amacıyla e-Devlet kapısındaki İçişleri Bakanlığı'na ait e-Başvuru veya Alo 199 sistemleri üzerinden başvurulabilecek. Herhangi bir cenaze yakınının yanında akraba konumundaki dokuz kişiye kadar bildirimde bulunabileceği başvurular sistem tarafından zaman kaybetmeksizin otomatik olarak onaylanacak, cenaze yakınlarına özel araçlarıyla seyahat edebilmeleri için gerekli izin belgesi oluşturulacak.

Cenaze nakil ve defin işlemleri kapsamında başvuracak vatandaşlarıdan herhangi bir belge ibrazı istenilmeyecek.

2.2- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde vatandaşlarımızın özel araçlarıyla şehirler arası seyahate çıkamayacak.

Vatandaşlar zorunlu durumlarını belgelendirmek kaydıyla seyahat izin kurullarından izin almak kaydıyla özel araçlarıyla da seyahat edebilecek. Seyahat izin belgesi verilen kişiler, seyahat süreleri boyunca sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacak.

• Tedavi olduğu hastaneden taburcu olup asıl ikametine dönmek isteyen, doktor raporu ile sevk olan ve/veya daha önceden alınmış doktor randevusu/kontrolü olan,
• Kendisi veya eşinin, hastanede tedavi gören birinci derece yakınına ya da kardeşine refakat edecek olan (en fazla 2 kişi),
• Bulunduğu şehre son 5 gün içerisinde gelmiş olmakla beraber kalacak yeri olmayıp ikamet ettikleri yerleşim yerlerine dönmek isteyen (5 gün içinde geldiğini yolculuk bileti, geldiği araç plakası, seyahatini gösteren başkaca belge, bilgi ile ibraz edenler),
• ÖSYM tarafından ilan edilmiş merkezi sınavlara katılacak olan,
• Askerlik hizmetini tamamlayarak yerleşim yerlerine dönmek isteyen,
• Özel veya kamudan günlü sözleşmeye davet yazısı olan,
• Ceza infaz kurumlarından salıverilen kişilerin zorunlu hali bulunduğu kabul edilecektir.

3.1- Restoran, lokanta, kafeterya, pastane gibi yeme-içme yerleri hafta içi günlerde 07.00-20.00 saatleri arasında gel-al ve paket servis, 20.00-24.00 saatleri arasında ise sadece paket servis, hafta sonlarında ise 07.00-24.00 saatleri arasında sadece paket servis şeklinde faaliyet gösterebilecek.

3.2- 17 Mayıs-01 Haziran arası uygulanacak kademeli normalleşme döneminde gazino, taverna, birahane, nargile salonu/kafeleri, sinema salonları, hahvehane, kıraathane, kafe, dernek lokali, çay bahçesi gibi yerler, internet kafe/salonu, elektronik oyun yerleri, bilardo salonları, halı saha, yüzme havuzu, spor salonları, hamam, sauna ve masaj salonları, lunaparklar ve tematik parklar faaliyetlerine geçici olarak ara vermeyi sürdürecek.

Çay ocakları ise masa, sandalye/taburelerini kaldırmak ve sadece esnafa servis yapmak kaydıyla faaliyetlerine devam edebilecek.

3.3- Tam kapanma döneminde faaliyetlerine ara verilen perakende ve hizmet sektöründeki giyim, tuhafiye, züccaciye, hırdavat gibi dükkanlar ile büro ve ofisler ve benzeri iş yerleri hafta içi günlerde 07.00-20.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek.

• Alışveriş merkezleri hafta içi 10.00-20.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, hafta sonları kapalı olacak.

3.4- Zincir marketler başta olmak üzere çeşitli iş yerleri indirim uygulamaları, oluşturduğu yoğunluğun önüne geçilebilmesi için en az bir hafta sürecek şekilde uzun periyodlarla yapılabilecek.

3.5- Marketler, zincir ve süper marketler zorunlu temel ihtiyaçlar kapsamındaki ürünler dışında elektronik eşya, oyuncak, kırtasiye, giyim ve aksesuar, alkol, ev tekstili, oto aksesuar, bahçe malzemeleri, hırdavat, züccaciye ve benzeri ürünlerin satışına tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan hafta sonlarında izin verilmeyecek.

3.6- Pazar yerleri hafta içi günlerde 07.00-19.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, hafta sonları ise pazar yerlerinin kurulmasına izin verilmeyecek.

3.7- Online market ve yemek sipariş firmaları, hafta içi ve hafta sonu 07.00-24.00 saatleri arasında evlere/adrese servis şeklinde çalışabilecek.

4. Kreşlerle anaokulları da faaliyetlerini sürdürecek. Diğer tüm okul ve sınıf seviyeleri için Milli Eğitim Bakanlığı'nca kamuoyuna duyurulduğu şekilde uygulama sürdürülecek.
5. Kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmakta olan 10.00-16.00 saatleri arası mesai sistemi ile uzaktan/dönüşümlü gibi esnek çalışma usulünün uygulanmasına kademeli normalleşme döneminde de devam edilecek.

6.1- Sivil toplum kuruluşları, sendikalar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşlarıyla birlikler ve kooperatiflerin genel kurul dahil yapacakları geniş katılımlı her türlü etkinlikleri 1 Haziran 2021 tarihine kadar ertelenecek.

6.2- Evlendirme işlemlerinin gerçekleştirilmesine devam edilecek. Halen uygulanmakta olan nikah ve nikah töreni şeklindeki düğünler ile nişan ve kına gibi etkinlikler 01 Haziran 2021 tarihine kadar yapılamayacak.

6.3- Huzurevi, yaşlı bakımevi, rehabilitasyon merkezi, çocuk evleri gibi sosyal koruma/bakım merkezlerinde uygulanmakta olan ziyaretçi kısıtlaması 1 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılacak.

7.1- Uçak dışında şehirler arası faaliyet gösteren toplu taşıma araçları ruhsatında belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin yüzde 50’si oranında yolcu kabul edebilecek. Araç içindeki yolcuların oturma şekli yolcuların birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde olacak.

7.2- Minibüs, midibüs gibi şehir içi toplu ulaşım araçları yüzde 50 kapasite sınırlamasına ile ayakta yolcu kabul edilmemesi kuralına tabi olarak hizmet verecek.

8.1- Yerleşim sahası içerisinde bulunanlar dışında şehirler arası karayolları üzerinde bulunan dinlenme tesisleriyle konaklama tesislerinin içinde bulunan yeme-içme yerleri sadece konaklamalı müşterilerle sınırlı olacak şekilde, aynı masada aynı anda en fazla iki kişiye servis açılması kaydıyla hizmet verebilecek.

8.2- Konaklama tesislerinin kapalı alanlarında bulunan eğlence merkezleri kapalı tutulacak ve bu alanlarda müşteri kabul edilmeyecek.

8.3- Konaklama tesislerinin açık alanlarında toplu eğlence şeklinde etkinliklere kesinlikle izin verilmeyecek. Bu yerlerde yoğunlaşmanın önüne geçilebilmek adına fiziksel mesafe kurallarına azami özen gösterilecek.

8.4- Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak süre ve günlerde konaklama tesislerinde bedelinin tamamı ödenmiş rezervasyonu bulunan vatandaşlar sokağa çıkma ve/veya şehirler arası seyahat kısıtlamasından muaf olacak. Bu amaçla seyahat edecek vatandaşların denetimlerde rezervasyon ve ödeme belgelerini ibraz etmeleri yeterli olacak.

8.5- Konaklama tesislerinin denetimleri etkin şekilde sürdürülecek, sahte rezervasyon başta olmak üzere her türlü kötüye kullanımın önüne geçilecek.