Bergama'da gerçekleştirilen “İzmir Turizmi ve UNESCO Dünya Mirası Alanları” çalıştayında konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmir'de UNESCO Dünya Miras Alanı sayısını ikiden altıya çıkarmayı hedeflediğini söyledi.

Efes ve Bergama’dan sonra İzmir’de dört yeni alanın daha Dünya Mirası olarak tescillenmesi ve İzmir’in dünyada en çok UNESCO Dünya Mirası Alanı’na sahip şehirlerden biri olması için kentteki farklı kurumlar ortak çalışma gerçekleştirecek. Bu amaçla İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Vakfı’nın davetiyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, ilçe belediyeleri ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri Bergama’da düzenlenen “İzmir Turizmi ve UNESCO Dünya Mirası Alanları” çalıştayında buluştu.

Çalıştaya İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Dışişleri Bakanlığı İzmir Temsilcisi Gökçen Kaya, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Tespit ve Planlama Dairesi Başkanı Gökhan Bozkurtlar, Eski Kültür ve Turizm Bakanı ve İzmir Büyükşehir Belediyesi İkinci Başkan Vekili Suat Çağlayan, Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu, Dikili Belediye Başkanı Adil Kırgöz, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu temsilcileri, UNESCO Dünya Mirası Alan ekipleri, çok sayıda kurum yetkilisi ve akademisyenler katıldı.

İzmir, bir bütün olarak dünyaya miras

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, çalıştayda "Dünyanın İzmir Mirası" çalışmalarına ilişkin bilgi verdi. İzmir'in benzersiz doğası ve 8 bin 500 yıllık tarihi nedeniyle üstün evrensel değere sahip çok sayıda kültür ve doğa mirası bulunduğuna dikkat çeken Soyer, sözlerini şöyle sürdürdü: "Aslına bakarsanız İzmir, bir bütün olarak dünyaya mirastır. Dünya uygarlıklarına yön vermiş eşsiz bir coğrafyadır. İzmir Vakfı ve İzmir Kalkınma Ajansı ile birlikte hazırladığımız İzmir turizm stratejisinde turizmi otuz ilçe ve 12 aya yayma hedefi koyduk. İzmir’in tüm bölgelerine uzanan UNESCO Dünya Mirası alanları ağı, bunu başarmamızı sağlayacak önemli araçlardan biri. Bu doğrultuda Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere İzmir’deki tüm paydaşlarla büyük bir özveri ve vizyon ortaklığı içinde hareket ediyoruz. Dünyanın İzmir Mirası çalışmamız ile şehrimizdeki UNESCO alanlarının sayısını ikiden altıya çıkarmayı hedefliyoruz. Öte yandan bu alanların birbirleriyle ilişkisini sağlayarak İzmir şehir markasını güçlendiriyoruz.”

“Dünya mirası alanları artık sadece geçmişin izlerinin ve doğanın korunduğu bölgeler değil, aynı zamanda yaşayan coğrafyalar olarak kabul ediliyor" görüşünü dile getiren Soyer, "Doğru planlama ve koordinasyon ile UNESCO alanlarının muazzam bir turizm potansiyeli yarattığını, o şehre ve ülkeye çok önemli katkılar sunduğunu dünyadaki örneklerden biliyoruz" dedi. Yeni bir UNESCO Dünya Mirası alanının, yılda ortalama 1,5 milyon üzerinde turist çekebildiğini belirten Soyer, "2016 istatistiklerine göre Dünya Mirası Turizmi sektörü, Birleşik Krallık’ın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’na 5,2 milyar paundluk katma değer sağlamış” bilgisini verdi.

Tunç Soyer, konuşmasında İzmir'in UNESCO'ya aday olan yeni miras alanlarına ilişkin görüşlerini de paylaştı: "İzmir’in tüm UNESCO alanlarına ilişkin hem fiziksel, hem organizasyonel açıdan koordinasyon ve bütüncül bir yönetim sağlamamız çok büyük bir ihtiyaç. Türkiye genelinde 18 UNESCO Dünya Mirası Alanı ve 83 Unesco Dünya Mirası Aday Alanı var. İzmir’de Dünya Mirası daimî listesinde Efes ve Bergama olmak üzere iki alan bulunuyor. Geçici listede ve başvuru aşamasında olan alanlar ise Kemeraltı, Birgi, Foça-Çandarlı-Çeşme kalelerini kapsayan Ceneviz ticaret yolu ve Gediz Deltası. Burada başlattığımız koordinasyon sayesinde İzmir’in herhangi bir UNESCO alanına gelen turistlerin, diğer miras alanlarına erişimini de sağlamış olacağız. Gelen turistlerin kuzeyde Bergama’ya, güneyde Efes’e, doğuda Birgi’ye, kent merkezinde Kemeraltı ve Gediz Deltası’na, kıyılarda ise Çeşme, Dikili ve Foça olmak üzere tüm İzmir sathına ulaşmasını kolaylaştıracağız.”

UNESCO listesinde iki alanı olan tek kent İzmir

UNESCO Dünya Mirası listesinde iki alanı olan tek kentin İzmir olduğuna dikkat çeken Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Tespit ve Planlama Dairesi Başkanı Gökhan Bozkurtlar da yapılan çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi: "Dünya Miras Listesi'ne önerilecek alanların bir yıl süre ile geçici listesinde olması gerekiyor. Ülkemiz geçici listedeki 83 alanı ile dünyada en çok alanı olan ülke. 2012 yılında geçici listeye dahil olan Ödemiş Birgi tarihi kentinin adaylık dosyası ve yönetim planının hazırlanması amacıyla Bakanlığımız ile Ödemiş Belediyesi arasında işbirliği protokolü imzalandı. Burada da bu müjdeyi vermek isterim Ceneviz ticaret yolunda Akdeniz’den Karadeniz’e kadar kale ve surlu yerleşimlerin dosyası kapsamında Foça ve Çandarlı Kaleleri 2013 yılında, Çeşme Kalesi ise 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alındı. Ceneviz kaleleri hakkındaki farkındalığın arttırılması amacıyla Bakanlığımız ile Ortak Nesiller Entegrasyonu Derneği arasında protokol imzalama hazırlığı sürüyor. İzmir’de sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler ve kamu kurumları arasındaki işbirliğinin en iyi örneklerinden biri olarak İzmir Tarihi Liman Kenti’ne yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Geçtiğimiz yıl Geçici Liste’ye kaydedildi. Bakanlık ve TARKEM arasında yapılan protokol ile de çalışmalar devam ediyor.”

Bergama deneyimlerini paylaşmaya hazır

Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu "UNESCO sürecine girdiği 7 yılı geride bırakan Bergama, hazırlık aşamasındaki tüm kent ve alanlar için bilgilerini ve deneyimlerini paylaşmaya hazır" dedi. Koştu, "Pandemi nedeniyle geçtiğimiz yıl yapamadığımız Bergama-Efes UNESCO Dünya Mirası Bisiklet Turu’nun oluşturduğu farkındalık örnek alınmalıdır. Bu turun İstanbul, Truva gibi rotalarla genişletilmesi önemli” görüşünü paylaştı.

Vazgeçilmez bir destinasyon imajı hedefi

İzmir'in bir gün içinde ziyaretçilere 8 bin 500 yıllık bir serüven yaşatacak geniş bir kültür mirasına sahip olduğunu vurgulayan İzmir Büyükşehir Belediyesi Dış İlişkiler ve Turizm Dairesi Başkanı Gökçe Başkaya ise "Kentimizin dünya turizminde vazgeçilmez bir destinasyon imajına sahip olması hedefimiz işte bu kapasitenin doğru kullanımını zorunlu kılıyor. Bu da ancak sahip olduğumuz dünya miras alanlarını hem kendi içlerinde hem de birbirleri ile ilişkili halde geliştirecek bütüncül bir yönetim anlayışı ile mümkün olabilir” dedi.

UNESCO Dünya Mirası nedir?

Birleşmiş Milletler’in özel bir kurumu olarak 1946 yılında kurulan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle takdire ve korunmaya değer doğal oluşumlara, anıtlara ve sitlere “Dünya Mirası” statüsü tanıyor. 1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi’ni kabul eden üye devletlerin UNESCO’ya başvurusuyla başlayan ve Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) ve Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) uzmanlarının başvuruları değerlendirmesi sonunda tamamlanan bir işlem dizisinden sonra aday varlıklar Dünya Miras Komitesi’nin kararı doğrultusunda bu statüyü kazanıyor.

Türkiye’nin UNESCO listesinde 16’sı kültürel, ikisi karma olmak üzere 18 miras alanı bulunuyor. Bu alanlardan ikisi olan Efes ve Bergama alanları ise İzmir’de yer alıyor.