Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 38 yıldır yapılan anket çalışması sonucunda, 2019 yılı üretimden satışlara göre 100 büyük sanayi kuruluşunu açıkladı. Listede geçen yılın da birincisi olan TÜPRAŞ'ın liderliğini koruduğu görüldü.

EBSO Meclis salonunda düzenlenen toplantıda çeşitli konularda değerlendirmelerde bulunan Yorgancılar, pandemi sürecinden yatırım ve üretim kartlarının baştan karıldığını belirtti. Yoğun hale gelen borçlanmanın önümüzdeki süreçte firmalardan ülke ekonomilerine kadar makro düzeyde en büyük risk olduğunun altını çizen Ender Yorgancılar, Türkiye’de yatırımların bir önceki yıla göre yüzde 12,4 oranında gerilediğini anlatarak şunları söyledi:

“2019 yılı sanayici için kolay geçmedi. Bu yılın üçüncü ayından itibaren de virüs salgını nedeniyle yaşanan olağanüstü süreç başladı. Firmalar ellerindeki ekipmanlarla günü geçiştirmeye çalıştılar. Konkordato ilan edilmesinin kolaylaştırılması, alacaklarda sorun yaşanmasına neden oldu. İhracatçılar ise kur artışlarından kaynaklı avantaj nedeniyle bu krizden en az hasarla çıktı.”

Üretim ve ihracatın, özellikle de gıda, tarım ve tarıma dayalı sanayi kollarının Türkiye’nin geleceği olduğunu belirten EBSO Başkanı Yorgancılar, “2019 yılında küresel ve ulusal makro koşullar nedeniyle reel sektör oldukça zorlandı. Bu da 100 büyük sanayi kuruluşunun durumuna yansıdı" dedi. Ender Yorgancılar, 2019 yılı üretimden satışlara göre 100 büyük sanayi kuruluşunu açıklarken şu bilgileri paylaştı:

100 kuruluştan 64’ü yalnızca İzmir’de üretim yapıyor. 24 kuruluşun merkezi İzmir, bu kuruluşlar üretimini İzmir dışında da sürdürüyor. 15 kuruluş bu yıl ilk kez 100 büyük sanayi kuruluşu listesine girdi. 100 firmadan 84’ü kar beyan ederken 17 firma zarar ettiğini açıkladı. Kimya ve kimyasal ürünler ile gıda ve demir çelik sektörlerinin üretimden satışa oranlarının toplamı ise yüzde 78’i aşıyor.

Kuruluşların brüt kar oranlarında yüzde 27 oranında düşüş olduğunu, buna karşın çalışan sayısının yüzde 10 arttığını vurgulayan Yorgancılar, “Ar-Ge’ye yatırım anlamında ise hala binde 35 civarında bir yatırım yapıldığını üzülerek görüyoruz. Ar-Ge’ye yatırım oranlarına baktığımızda yüksek katma değerli üretim için daha çok yol almamız gerektiği anlaşılmakta” diye konuştu.

Makine ve teçhizat yatırımlarında da düşüş olduğuna dikkat çeken Ender Yorgancılar, "Bu da üretimin azaldığını göstermekte. İşsizlik rakamları da 2010 yılından bu yana yüzde 10,5’den bugün yüzde 13,3’e geldi. Yani yaklaşık yüzde 40 civarında bir düşüş yaşanmış. Bizim büyüme ve üretim şeklimiz maalesef istihdam yaratmıyor” dedi.

BSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye’nin yeni bir ekonomik program oluşturması gerektiğinin altını çizdi. Tarım ve turizm gibi istihdam yaratan alanlara yönelmek, sözleşmeli tarım uygulamasına geçmek gerektiğini belirten Yorgancılar, önerilerini şöyle sıraladı:

“Çiftçi ürettiğini kaça satacağını bilemiyor. Tarım Bakanımıza bu konularda bir raporumuzu ilettik. İkinci önerimiz, bankaların firma ve vatandaşların borçlarının azaltılması olmalı. Bunun için uzun vadeli kredilendirme ve ihracata dayalı yeni destekler sürdürülür olmalı. Yabancı sermayeli doğrudan yatırımlar için ortamımı iyileştirmeliyiz. Bizim de yabancılar için teşvik sistemini açıklamamız lazım. İhracat seferberliği başlatmalıyız. İstihdamın korunması için bir yıllık istihdam devam teşviki verilmeli. Yani firmaya ‘Sen işçi çıkarma, ben işçi başına şu kadar sigorta primi vereceğim’ denmeli. Firmaların devletten alacakları, nakit yoksa tahvil, bono gibi yöntemlerden biri ile ödenmeli.”

2019 yılı üretimden satışlara göre 100 büyük sanayi kuruluşu

1- TÜPRAŞ
2- PETKİM
3- PHILSA
4- BMC
5- İZMİR DEMİR ÇELİK
6- JTI
7- ABALIOĞLU YEM
8- PINAR SÜT
9- ABALIOĞLU YAĞ
10- KOCAER HADDECİLİK
11- ÖZKAN DEMİR ÇELİK
12- CMS JANT VE MAKİNA SANAYİ
13- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
14- TÜRK TUBORG
15- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
16- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
17- DYO BOYA
18- POLİBAK PLASTİK
19- SUN TEKSTİL
20- CMS JANT SANAYİ
21- HUGO BOSS
22- KARDEMİR
23- AKDENİZ KİMYA
24- İZBETON
25- KANSAI ALTAN
26- EGE PROFİL
27- ÜNİTEKS
28- TYH TEKSTİL
29- STACKPOLE
30- PINAR ENTEGRE ET VE UN SANAYİ
31- T.T.L. TÜTÜN
32- SUN CHEMICAL MATBAA MÜREKKEPLERİ
33- İZDEMİR ENERJİ
34- ÇAMLI YEM
35- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
36- TUKAŞ
37- ATEŞ ÇELİK
38- AGROBEST
39- AGROMEY
40- E.R. YEM
41- FELDA IFFCO
42- HİDROMEK
43- BAK AMBALAJ
44- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
45- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
46- VE-GE HASSAS KAĞIT
47- NEMAK DÖKÜM
48- CEVHER JANT SANAYİ
49- ALKİM KAĞIT SANAYİ
50- EGE SERAMİK
51- NORM SOMUN SANAYİ
52- FTB FASTENER
53- EKOTEN TEKSTİL
54- ÇİMENTAŞ
55- EGE GÜBRE
56- BAĞ YAĞLARI SANAYİ
57- KALE PRATT&WHITNEY
58- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
59- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
60- BAYLAN ÖLÇÜ ALETLERİ
61- SAINT-GOBAIN WEBER
62- ATİK METAL SANAYİ
63- LUNA ELEKTRİK
64- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
65- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
66- SPOT TEKSTİL
67- BATIÇİM
68- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
69- ANATOLIA TARIM
70- OPET FUCHS MADENİ YAĞ SANAYİ
71- FİBROSAN
72- KATMERCİLER
73- KAR-EL DEMİR TEL SANAYİ
74- SUNEL TİCARET
75- BAMBİ MOBİLYA
76- VİKİNG TEMİZLİK SANAYİ
77- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
78- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
79- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
80- VİKİNG KAĞIT VE SELÜLOZ
81- KONFOR MOBİLYA
82- KÜTAŞ TARIM
83- FOKKER ELMO HAVACILIK
84- RENKLER MAKİNA
85- SAFE SPICE GIDA
86- ELTAŞ TRANSFORMATÖR SANAYİ
87- MC CORMICK KÜTAŞ GIDA
88- KAPLAMİN AMBALAJ
89- İZELTAŞ
90- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
91- HEPER METAL DÖKÜM SANAYİ
92- ÇİMBETON
93- ÇAĞATAY EVCİL HAYVAN MAMALARI
94- EGEPLAST- EGE PLASTİK
95- BATIBETON
96- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)
97- BAREKS PLASTİK
98- FG TEKSTİL
99- BAREKS POLİETİLEN
100- (Unvanının açıklanmasını istemiyor)