Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, İzmir’in Expo adaylıkları sürecinde gündeme gelen İnciraltı bölgesinin neden planlamadığını sordu. İnciraltı bölgesinin planlama sonrası gerçekleştirilebilecek yatırımlarla İzmir’i Avrupa’nın sağlık merkezi haline getirebileceğini söyleyen İşler, “Topu yerel yönetim merkezi yönetime, merkezi yönetim yerel yönetime atıyor. İnciraltı planlamıyor, kaybeden İzmir oluyor” dedi.

TÜROFED Başkan Yardımcısı ve ETİK Başkanı Mehmet İşler, İnciraltı bölgesinin coğrafi konumu, iklimi, doğal güzellikleri, florası, faunasıyla, bölgedeki termal kaynakların varlığı, termal tesisleri, ulaşım altyapısı nedeniyle eşsiz bir bölge olduğunun altını çizdi. Bölgedeki imkanların turizm çeşitliliği ve kentin turizm potansiyelini hareket geçirmek açısından son derece elverişli olduğunu vurgulayan İşler, şu görüşleri dile getirdi:

“İnciraltı bölgesi, geleneksel turizm türlerinin yanı sıra termal, sağlık, medikal, spor, ekoloji ve önemi giderek artan üçüncü yaş turizmi için oldukça elverişli bir bölge. Bu bölge, İzmir’i Avrupa’nın en büyük termal, spa ve sağlık merkezi haline getirebilir. Bu alanda kurulacak, ağaç boyunu geçmeyen yükseklikte yapılar, sağlık ve konaklama tesisleri kür merkezlerine dönüştürülebilir. Böylelikle önemli döviz kaynağı elde edebileceğimiz, önemli ölçüde katma değer yaratacak bir sağlık turizm bölgesi oluşturulabilir.”

İnciraltı bölgesinin 1989 yılında “turizm merkezi” ilan edildiğini, 2007 yılında Expo 2015 adaylık sürecinde “Merkezi Expo Fuar Alanı” olmasının kararlaştırıldığını, 2012 yılında Expo 2020 adaylık sürecinde çıkarılan kanunla “İzmir Expo Alanı” olarak belirlendiğini hatırlatan Mehmet İşler, “İzmir’in Expo adaylıkları sürecinde gündeme gelen İnciraltı bölgesi neden bir türlü planlanamıyor? Geçtiğimiz senelerde Expo için üretilmiş projeler neden hayata geçirilmiyor?” diye sordu. İşler, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Uzun ve karmaşık planlama süreçleri tamamlanmadan bölgede yatırım yapılamayacağı aşikar. Arazi sahipleri, bölgedeki üniversiteler, hastaneler, termal tesisler, oteller ve turizm yatırımcıları bölgenin planlanmasını bekliyor. İzmir'in kendine özgü, yatay yatırım hedefi var. Bölge üzerine tartışmalar, sürekli yapılan imar değişiklikleri ve yasal süreçler işi zorlaştırıyor. Topu yerel yönetim merkezi yönetime, merkezi yönetim yerel yönetime atıyor. İnciraltı planlanamıyor, yatırım yapılamıyor, kaybeden İzmir oluyor.”

Expo adaylıkları sürecinde on yılı geride bırakan sorunun çözümünü beklediklerini dile getiren TÜROFED Başkan Yardımcısı ve ETİK Başkanı Mehmet İşler, şu görüşleri dile getirdi:

“Başbakan İzmir milletvekili, ana muhalefet partisi lideri ona keza. Onların dışında 24 de İzmir milletvekili var, ama nedense bir türlü yol alınamıyor, İzmir’in sorunları bir türlü çözülmüyor. İnciraltı bölgesine ilişkin sorun da bu sorunların en önemlilerinden biri. Artık seçilmişlerle atanmışlar uzlaşmalı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Çevre Şehircilik Bakanlığı arasında koordinasyon sağlanmalı ve bu sorun mutlaka çözülmeli. İzmir sahipsiz ve öksüz bırakılmamalı.”

İnciraltı planlamasının kilometre taşları

İzmir Körfezi’nin güneyinde, Çeşme otoyolu ile deniz arasında bulunan Balçova - İnciraltı bölgesi uzun yıllar tartışma konusu oldu. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca 23.03.1989 tarihinde onanan 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planı’nda Dalyan bölgesi turizm alanı olarak belirlenirken, İnciraltı bölgesinin otoyola kadar olan kısmına tarım alanı kullanımı getirildi. 30 Ağustos 1989 tarihli ve 89/14499 sayılı kararnameyle “Turizm Merkezi” ilan edildi.

Expo 2015 adaylık başvurusu kapsamında hazırlanan 1/25000 ölçekli İzmir - İnciraltı Turizm Merkezi Expo Fuar Alanı’na ilişkin Çevre Düzeni Planı’nın 16 Mayıs 2007 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca onanmasıyla yeniden gündeme geldi. 46/2007 tarihli ve 2007/12286 sayılı kararnameyle de İzmir İnciraltı Turizm Merkezi’nin sınırı genişletildi. 690 hektarlık alan, Balçova Kaplıcaları kesimini ve Teleferik Tesisleri’ni kapsayacak şekilde büyütülerek toplam 950 hektarlık alana yükseltildi.

İzmir’in Expo 2020 adaylığı gündeme geldiğinde, 2012 yılında çıkarılan 6324 sayılı “İzmir Expo Alanı Hakkında Kanun”la İnciraltı bölgesi, Expo Fuar organizasyonunun gerçekleştirileceği alan belirlendi. İnciraltı Turizm Merkezi 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca 02.11.2012 tarihinde onaylandı. Plan değişiklikleri, itirazlar, yasal girişimler, iptaller ve yeniden düzenlemeler birbirini izledi ve geçen süre içinde yine çözüm bulunamadı.