Haziran ayının ilk haftası Kemeraltı'nın 110 yıllık tanığı bir binada hizmet veren emektar Yeni Şükran Oteli kapılarını kapattı. Kemeraltı’nda Anafartalar Caddesi üzerinde, eski Kemeraltı Karakolu’nun hemen yanında yer alan üçüncü sınıf oteli 39 yıldır işleten İlyas Çam, anahtarlarını mekanın sahibi iş insanı Nazmi Felibeli’ye teslim etti. Boşaltılan otelin tabelası da indirildi. 

Oldukça yapranmış durumdaki yapı, daha çok evsizlerin, kimsesizlerin, yalnız insanların barındığı, belgesellere, kitaplara da konu olmuş farklı bir mekandı. Otel, yaklaşık 20 yıla yakın bir süre hizmet veren Şükran Lokantası’yla İzmirliler'in hafızasında ayrı bir yer edinmişti. Yapıda onarım kısa süre sonra başlayacak. Otelin adı şimdilik kitaplarda kaldı. Bu hafta Kitap Dostu’nda adına rastladığım bu kitaplara yer vermek istedim.

Şükran Lokantası tranca şişiyle ünlüydü

İzmir'i en güzel anlatan yazarlardan Tarık Dursun K. "Gavur İzmir Güzel İzmir" kitabında anılardan silinmeyen Şükran Lokantası’ndan söz eder. “... Ama Şükran Lokantası, tranca şişiyle ünlüydü. Dört köşe kesilmiş trançaların her biri arasına bir parça domat (Evet, domates değil domat. Çünkü İzmir'in yerlisi için domates yoktur, domat vardır.) onun arasına defre yaprağı... Ah, evet, defne yaprağı! Trancayı ağzınızda hoşlaştırıp tadını getiren ölümsüz yaprak, defne yaprağı. Kömür ateşinde ızgara ve damak şehveti…” diye anlatır.

Hüzünler ve yalnızlıklar mekanı

Hidayet Karakuş'un "İzmir'in Kalbi Kemeraltı" kitabında da rastlarız Yeni Şükran Oteli’ne. Yazarın Kemeraltı'nı kaleme aldığı kitabında yer verdiği dört otelden biridir. Oteli anlattığı yazısına, "Bilmez misin, hüzünler ve yalnızlıklar ince biçilmiştir. Kendi pusularına düşer hep yalnız insan..." dizeleriyle başlar. Karakuş, kitabı yazarken ziyaret ettiği Yeni Şükran Oteli'nde Emin Aydoğan'ın Tarihüstü Kemeraltı Fotoğraf Sergisi’ni görmek ister. Sergiyi dolaşırken önündeki gazeteye dalmış bulmacasını çözen "otelin yalnızlarından" Bergamalı Fuat Kul'la tanışır ve onunla söyleşir. Kitabında otelden ayrılırken yaşadığı hüzün yüklü duyguları anlatır... 

Otelleri ev bellemiş yalnızlar

Ferhat Fuzuli'nin (Avukat İlker Ünsever) yayımladığı şiir-manzum hikayenin kahramanları Kemeraltı'nın iki ünlü oteli "Meserret" ile "Şükran" dır. Yazar, "Meserret ile Şükran" kitabını "otelleri ev bellemiş kalabalık içindeki yalnızlara" adar. Kitabın “Şükran” başlıklı bölümünde İzmir'e yeni gelen ve geceyi geçirmek için güvenli, fiyatı ehven bir otel arayan genç kadının polisten aldığı tarifle ulaştığı Şükran Oteli'ni gördüğünde hissettiklerini dizelerine yansıtır.

Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Restorasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel Kayın,İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin yayımladığı İzmir Kent Ansiklopedisi'nin Mimarlık-2 Cildi'nin konaklama yapıları” bölümünde oteli anlatır. Prof. Dr. Kayın, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları’ndan çıkan “İzmir Oteller Tarihi” kitabında ise Yeni Şükran Oteli’ne ayrıntılı olarak yer verir. Otelin bulunduğu yapının, tarihi sürecinde farklı isimlerle anıldığı belirtir ve otelin mimari yapısına ilişkin bilgileri paylaşır.

***

Bir göç hikayesi: Elveda Makedonya

Yazar Semra Yeşil, gerçek bir yaşam öyküsünden yola çıkarak kurguladığı yeni kitabı "Elveda Makedonya"da göç konusunu işliyor. Yeşil, Mayıs ayında Yay Yayınları'ndan basılan kitabını "Yerinden edilmiş Makedon göçmenlere" adamış. Semra Yeşil'e bu eserinde mübadele konusunda yazdığı kitaplarıyla tanınan yazar Kemal Yalçın danışmanlık yapmış.

Kitabın sunuş yazısını kaleme alan Yalçın, 1923-1945 arasında 800 bin kişinin Balkanlar'dan Türkiye'ye göç ettirildiğini belirterek kitabın bu 800 bin kişiden birkaçının ibret verici, duygusal ve maceralı öyküsü olduğunu anlatıyor. Kemal Yalçın, yazarın kitabında mikro tarih belgesel roman ve öykü tarzında merceğini Makedonya'dan Türkiye'ye resmi ve kaçak yollardan gelen, İzmir-Selçuk'a yerleşen insanların ve bir ailenin üzerine tuttuğunu söylüyor.

Semra Yeşil'in "Elveda Makedonya" kitabı Ahmet'in Türkiye'ye, ailesine ve Türk pasaportuna kavuşana kadar yaşadığı heyecan, hüzün, kimi zaman "bu kadar da olmaz" dedirten yaşanmış gerçek olaylarla okuru şaşırtıyor. Zorunlu mübadele ile gelen insanların hem doğdukları ülkeden ayrılırken hem de Ata topraklarında yeni bir yaşama başlarken yaşadığı bugün çoktan unutulmuş zorlukları yeniden anımsatıyor. 

Yazar, mübadele sürecinde ülkeler arası yaşanan gerginlikleri, değişim konusunda çıkan yasaların eksikliklerini, politikacıların aldığı kararların halklar üzerindeki etkilerini gerçeklerden yola çıkarak dile getiriyor. Semra Yeşil, bir solukta okunan Ahmet'in yaşam öyküsünü kaleme alırken satır aralarında Balkanlıların kültürlerine, adetlerine, göreneklerine, yemeklerine, yaşam tarzlarına, eğlencelerine, halk oyunlarına ve ülkelerine olan bağlılıklarına da yer veriyor. 

Gezi yazılarıyla da tanıdığımız Yeşil'in "Köy Köy Ege 1", "Ege'de Bir Tanrıça Şehri Selçuk-Aslında Efes" adında iki kitabı daha bulunuyor. Yazar kitabında okura gezi yazılarında olduğu gibi keyifli bilgiler veriyor. Ahmet'le beraber okur da Makedonya'dan Doyran Gölü'ne, Beleş Ormanları'ndan Selanik'e, Yunanistan'da Lavrion'a, Sakız'a, İstanbul'dan İzmir ve Selçuk'a bir yolculuk yapıyor.

Yazar Semra Yeşil, Kuşadası Selanik Mübadilleri ve Rumeli Göçmenleri Derneği'nin düzenlediği "Ayda Bir Konu-Bir Konuk" söyleşisine katılacak. Zoom programı üzerinden çevrim içi gerçekleşecek söyleşi 26 Haziran 2021 günü saat 16.00'da gerçekleşecek. 

***

59 kütüphane günlük yaşam haritalarında 

Pandemi nedeniyle kapalı bulunan İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kütüphaneleri kapılarını yeniden okurlara açtı. Kütüphaneler hafta içi 10.00-16.00 saatleri arasında hizmet veriyor. Bulunduğunuz yere en yakın kütüphaneye ulaşmak için İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin sunduğu bir hizmetten de söz edelim. Kentle ilgili her türlü etkinliğe ulaşma olanağı sağlayan "Bizİzmir" web sitesinde İzmir ve ilçelerinde bulunan kütüphanelerin yerlerini gösteren bir uygulama yer alıyor. Sitenin https://www.bizizmir.com/tr/harita/Kultur/16 web adresindeki "Günlük Yaşam Haritaları" sayfasında 59 belediye ve halk kütüphanesinin adres ve telefon bilgisi bulunuyor. 

***

Marble Trend 14 yaşında

Meslektaşımız Çağlayan Sueli'nin yayımladığı, Türk doğaltaş ve mermerinin sergi alanı niteliğindeki Marble Trend Dergisi 14 yılı geride bıraktı. Dergi her sayısında dünya mermer rezervinin yüzde 40’ına sahip Türkiye’nin kendi topraklarından çıkan doğaltaşa sahip olunmasını, mimarların projelerinde Türk mermerini tercih etmesini, ülkemizin havaalanlarına, caddelerine, sokaklarına, kamu binalarına ithal değil Türk doğaltaşı döşenmesi gerektiğini dile getiriyor. İki dilli olarak yayımlanan dergi uluslararası nitelikteki bütün önemli mermer fuarlarında özel sayılarıyla yer alıyor, Türk mermer ve doğaltaşçısının yanında olmayı sürdürüyor. Değerli meslektaşımızın çabasını kutluyor, Marble Trend'i uzun yıllar okumayı diliyoruz.

***

Bu yarışma öğretmenler için

İkliminin Senin Elinde Öykü Yarışması

İzmir Büyükşehir Belediyesi öğretmenlere yönelik "İklimin Senin Elinde" başlıklı öykü yarışması düzenleniyor. Yarışmanın amacı "doğal yaşamın sürekliliği için bilinçlenmek ve çocuklara örnek olmak" olarak tanımlanıyor. İzmir genelinde düzenlenen yarışmaya İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı okullar ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı eğitim kurumları, eğitim öğretim hizmetleri sınıfında görev yapan okul öncesi, anasınıfı ve ilkokul sınıf öğretmenleri ile ortaokul Türkçe ve fen bilgisi öğretmenleri katılabiliyor. İsteklilerin 13 Haziran 2021 gününe kadar başvuru formunu doldurarak ekolojik okur yazarlık eğitimi kaydını tamamlaması gerekiyor. Çevrimiçi eğitimi tamamlayan öğretmenler "İklim Değişikliği, Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Kullanımı ve Çevre Bilinci" konularının en az birinde hazırlayacakları öyküleri 26 Temmuz 2021 gününe kadar edebiyat@izelman.com.tr adresine iletebilecek. Yarışmayla ilgili ayrıntılı bilgiye http://www.izelman.com.tr adresinden ulaşılabilir. 

***

Çok satanlar

Balıkçı ve Oğlu - Zülfü Livaneli - İnkılap Kitabevi
Söylenmemiş Sözler - İclal Aydın - Artemis Yayınları
Veba Geceleri - Orhan Pamuk - Yapı Kredi Yayınları
Empodekles’in Dostları - Amin Maalouf - Yapı Kredi Yayınları
Yakın Tarihin Gerçekleri - İlber Ortaylı - Kronik Kitap
Gecikmeli Teslimiyet - M. Barış Muslu - Doğan Kitap
Hayat Kaybettiğin Yerden Başlar - Miraç Çağrı Aktaş - İndigo Kitap
Seyir - Piraye - Mona Kitap
Kısmet - Tuğçe Işınsu - Feniks
Var mısın? - Doğan Cüceloğlu - Kronik Kitap

Bu liste Duvar, Kırmızı Kedi, Pan, Remzi ve Yakın kitabevlerinin katkılarıyla düzenlendi.